Obowiązki związane z wprowadzeniem maszyny
Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE nakłada na producenta szereg obowiązków związanych z wprowadzeniem maszyn do obrotu. Jednym z nich jest zapewnienie, że maszyna spełnia zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Producent zobowiązany jest też wydać dla maszyny deklarację zgodności WE i oznaczyć ją znakiem CE.
Artykuł 7 dyrektywy maszynowej 2006/42/WE
Artykuł 7 dyrektywy stanowi, że Państwa Członkowskie uznają maszyny noszące oznakowanie CE oraz do których dołączono poprawnie sporządzoną deklarację zgodności WE jako spełniające wymagania dyrektywy maszynowej.
Wydawałoby się, że jako Inwestor jesteśmy zabezpieczeni, bo przecież rzadko kiedy spotyka się obecnie maszyny bez znaku CE lub bez wydanej deklaracji zgodności (abstrahując już czy jest ona zgodna z załącznikiem II dyrektywy czy nie). Jednak czy na pewno?
Znak CE to nie wszystko: to pracodawca pozostaje odpowiedzialny za bezpieczeństwo maszyn
Zdecydowanie odradzam zbytnie zaufanie do deklaracji producentów. Należy bowiem pamiętać, że samo zamieszczenie przez producenta na maszynie znaku CE i zadeklarowanie zgodności maszyny z zasadniczymi wymaganiami, nie zwalnia pracodawcy od odpowiedzialności za ewentualne jej niezgodności.
Obowiązek pracodawcy w zabezpieczeniu pracowników przed urazami
Polskie przepisy w tym zakresie nie pozostawiają żadnych złudzeń – art. 215 Kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia, aby stosowane przez niego maszyny odpowiadały obowiązującym przepisom i aby zabezpieczały pracowników przed urazami. Dodatkowo wskazać należy, że to właśnie na pracodawcy ciąży obowiązek dostosowania ewentualnych niezgodności do wskazanych powyżej regulacji (Art. 216 Kodeksu Pracy). Czy w takim razie możemy się jakoś zabezpieczyć?
Skonkretyzowane wymagania z zakresu bezpieczeństwa i rzetelny odbiór
Tak! Po pierwsze, na etapie składania zapytań ofertowych powinniśmy w nich wyraźnie zawrzeć informacje by oferowane maszyny spełniały konkretne wymagania z zakresu bezpieczeństwa. Po drugie należy przeprowadzić rzetelny odbiór zainstalowanej maszyny – zidentyfikować strefy niebezpieczne i zweryfikować czy są one chronione w sposób zgodny z wymaganiami zasadniczymi.
Dodatkowe zagrożenia powstałe po instalacji maszyny
Jednak nie zawsze problem tkwi w maszynie, niekiedy bowiem wpływ na niedostosowane maszyny do wymagań wynikających z przepisów ma miejsce jej zainstalowania. Nieodpowiednie zainstalowanie maszyny może spowodować pojawienie się dodatkowych zagrożeń, które nie zostały przez producenta przewidziane, bowiem w momencie wytworzenia maszyny po prostu nie istniały a do ich powstania przyczyniły się albo specyficzne warunki panujące na naszej hali produkcyjnej, albo też inne procesy zachodzące w firmie. Pytanie co wtedy?
Bezpieczeństwo maszyn wymaga przeprowadzania kontroli zagrożeń
Wstępna kontrola maszyny
Należy wówczas dokonać oceny czy występują jakieś dodatkowe zagrożenia i czy jest konieczne podjęcie konkretnych działań korygujących. Do takich działań obligują nas przepisy, w tym przede wszystkim § 26 rozporządzenia ws. minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. Zgodnie z tą regulacją, gdy bezpieczne użytkowanie maszyn jest uzależnione od warunków, w jakich są one instalowane, pracodawca powinien poddać maszyny wstępnej kontroli po ich zainstalowaniu, a przed przekazaniem ich do eksploatacji po raz pierwszy. Podczas tej kontroli należy przeprowadzić ocenę ryzyka samej maszyny, jak i procesów towarzyszących jej obsłudze a w następstwie tej oceny podjąć działania mające na celu kontrolę zagrożeń.
Kontrola maszyny przed i po dopuszczeniu do instalacji
Dodatkowo należy pamiętać, że owa kontrola maszyny ma być przeprowadzona nie tylko przed jej dopuszczeniem do eksploatacji, ale również w toku eksploatacji maszyny. Zawsze, gdy maszyna była narażona na działanie warunków powodujących pogorszenie jej stanu technicznego należy przeprowadzać tzw. kontrole okresowe. Pracodawca nie musi tego robić samodzielnie, jak nie posiada do tego odpowiedniego przygotowania, może bowiem takie kontrole zlecić osobom posiadającym stosowne kwalifikacje.
Kontrole okresowe maszyny
Poza tymi kontrolami okresowymi pracodawca poddaje maszyny tzw. kontroli specjalnej, zawsze wówczas, gdy doszło na tej maszynie do wypadku, uległa ona poważnym uszkodzeniom, lub też po okresie wydłużonego postoju maszyny, czy też w końcu po dokonaniu w niej jakichkolwiek modyfikacji. Podobnie jak przy kontrolach okresowych, pracodawca może je zlecić osobom trzecim posiadającym stosowne przygotowanie i kwalifikacje.
Modyfikacja maszyn a ponowna ocena zgodności
Do tematu modyfikacji maszyn zalecam podchodzić z bardzo dużą ostrożnością i proponuję zawsze przed ich wykonaniem dokładnie przeanalizować zakres prac do wykonania i dobrze oszacować wszelkie ryzyka związane z ich wprowadzeniem. Niejednokrotnie zastosowane modyfikacje będą wymagały nie tylko wdrożenia lub uzupełnienia obowiązujących i stosowanych procedur ale też będą wymagały przeprowadzenia ponownej oceny zgodności maszyny (w rozumieniu ww. dyrektywy), opracowania instrukcji jej obsługi i wydania nowej deklaracji zgodności WE.
Jeżeli jesteś zainteresowany współpracą zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertę dotyczącą bezpieczeństwa maszyn i kontaktu.
Salutat – Razem budujemy bezpieczną przyszłość.
